Prymas Stefan Wyszyński odwiedzał Andrzejewo w miarę możliwości, średnio dwa – trzy razy w roku. Najczęściej były to wizyty nieoficjalne, gdy tylko znajdował się w pobliżu zajeżdżał na grób Matki, odwiedzał mogiły księży proboszczów Pawła Rozpędowskiego i Antoniego Leśniewskiego, w późniejszym okresie spotykał się ze swym przyjacielem księdzem Janem Tyszką.
Zawsze pamiętał o swoich ziomkach z Andrzejewa, świadczą o tym liczne karty okolicznościowe i listy, które przechowywane są w archiwum parafialnym na plebanii w Andrzejewie. W korespondencji tej zapewniał o swojej pamięci i modlitwie w intencji parafian, składał życzenia z okazji świąt, pisał także o innych sprawach np.: związanych z budową pomnika na grobie Matki. Być może w jakiś sposób był zaangażowany w uroczystości rocznicowe bitwy pod Andrzejewem, skoro w roku 1978 otrzymał Honorową Odznakę 18 Dywizji Piechoty Ziemi Łomżyńskiej, która we wrześniu 1939 roku walczyła na okolicznych polach.
Wizyty Prymasa miały niekiedy bardziej oficjalny charakter. 24 sierpnia 1967 roku uczestniczył w uroczystościach związanych z 550-leciem istnienia parafii Andrzejewo. O godzinie 11:30 wraz z dwudziestoma księżmi pochodzącymi z rodzinnej parafii odprawił Mszę Świętą, podczas której wygłosił homilię i odwiedził groby bliskich.
Odwiedziny Prymasa zawsze cieszyły się dużym zainteresowaniem mieszkańców parafii, lubili słuchać jak do nich przemawiał. Zawsze podkreślał swoje przywiązanie do Andrzejewa. Podczas spotkania 13 czerwca 1971 roku ówczesny proboszcz andrzejewski ksiądz Bolesław Kozłowski witając prymasa mówił:
„Eminencjo, Najmilszy Gościu nasz, Drogi Arcypasterzu naszej diecezji Łomżyńskiej, Mili Goście Ekscelencje z sąsiednich diecezji na czele z Ekscelencją naszym Biskupem Sufraganem, Drodzy Bracia Kapłani i wierny ludu Boży. W dzisiejsze niedzielne popołudnie obchodzimy w naszej parafii Andrzejewskiej uroczystość niezwykłą: złożenie hołdu modlitewnego Godnej Matce Wielkiego Syna – naszego Kardynała Prymasa. Wiele w tym czasie u stóp Twych Drogi Prymasie Polski ściele się różnych jubileuszów: przed południem w rodzinnej sąsiedniej parafii uczciłeś pamięć chrztu swego świętego, najważniejszy w życiu każdego człowieka moment, bo pierwsze spotkanie z Bogiem – w łasce uświęcającej. Teraz Cię witamy gorącym sercem w Andrzejewie w miejscu najgodniejszym jakie posiadamy – w prastarej zabytkowej świątyni, gdzie śmiem powiedzieć, zakiełkowało Twoje powołanie kapłańskie. Tu chcemy uczcić w Twej Osobie Sakrament kapłaństwa. Ale byłby to hołd niepełny, gdybyśmy nie podnieśli z pyłu zapomnienia Twego zacnego Ojca, którego miałem zaszczyt poznać, a szczególnie Matki Twojej – której należny składamy hołd na pierwszym planie. Składając Ci Najmilszy nasz Gościu przy Twych jubileuszach najserdeczniejsze życzenia, pragniemy Ci powiedzieć, że chociaż Matka Twoja tyle lat z Bogiem spoczywa pamięć o Niej i o Jej szlachetnym sercu o Jej przykładnym postępowaniu jest wśród nas zawsze żywa. To Ona wielodzietna matka, która zmarła dając życie dziecku, osierociła dość liczną gromadkę. Ona jest wzorem wszystkim matkom, a matki współczesne tak tego wzoru bardzo potrzebują. Kiedy czytamy list Biskupów polskich o ochronie matki i dziecka, to mamy prawo myśleć, że Twoja Matka Eminencjo była wzorem i natchnieniem, bowiem oddała życie w obronie budzącego się życia. My w swoich modlitwach prosimy Boga o to, aby nasze matki były podobnymi bohaterkami jak matka Twoja. Modlimy się za spokój Przezacnej Jej duszy, która tak wcześnie odeszła do Boga. Miło nam również wspomnieć, że w Twych modłach nie zapominamy również i o Tobie Najdroższy nasz Ziomku. Razem z Twoją matką Najdroższą łączymy w modlitwie i Twego Przezacnego Ojca, który dla tej parafii pracował, tu przykładnie modlił się przed ołtarzem Matki Bożej za swe dzieci i dziś razem ci godni naśladowania Rodzice z nami modlić się za Ciebie będą we Mszy Św. za nich odprawionej; aby dobry Bóg pozwolił Ci jak najdłużej pracować wśród nas i uczyć nasze matki tak wychowywać swoje dzieci, jak Twoja Matka Ciebie Wielki Synu Ojczyzny.”
W wygłoszonym w tym dniu kazaniu Kardynał Wyszyński zwrócił się do wiernych licznie zgromadzonych w świątyni:
„Przybywam do was do Andrzejewa, z którym jestem związany bardzo mocno. Tu bowiem od roku 1910 wychowywałem się; tutaj jako 9-letni chłopiec straciłem Matkę. Spoczywa ona na waszym cmentarzu parafialnym. W tej świątyni po raz pierwszy przystąpiłem do Stołu Pańskiego. W tym też kościele przyjąłem sakrament Bierzmowania z rąk biskupa – męczennika, ówczesnego biskupa płockiego Antoniego Nowowiejskiego. Wspomnienia te zachowuję głęboko w sercu.(…) W tej świątyni kształtowało się, rozwijało i dochodziło do świadomości moje powołanie kapłańskie. Tutaj postanowiłem, że pójdę do seminarium i będę pracował nad tym, aby zasłużyć sobie na łaskę kapłaństwa.”
Władysława Świerdzewska, kuzynka księdza proboszcza Bolesława Kozłowskiego, w sposób następujący przedstawiła reakcje parafian na prymasowskie wizyty:
„Andrzejewo przyzwyczajone było do niespodziewanych przyjazdów Prymasa, ale za każdym razem przeżywaliśmy to spotkanie tak samo: z wielką radością, wzruszeniem. Kto pierwszy dostrzegł jego samochód, natychmiast powiadamiał sąsiadów, a oni swoich. Ludzie rzucali wszystko i gnali przed plebanię. A on zawsze to doceniał i dziękował, że dla niego zostawili pilną pracę w polu, czy zagrodzie.”
Kardynał Wyszyński odwiedzał Andrzejewo na zaproszenie miejscowych proboszczów, często zajeżdżał także niezapowiedziany, gdy wracał z Łomży lub Białegostoku. Tu zawsze znajdował chwilę na wypoczynek, szczególnie upodobał sobie werandę na plebani, gdzie lubił przesiadywać i wspominać swoje dzieciństwo.
Bibliografia:
- S. Wyszyński, U kolebki mojego kapłaństwa, w: Sursum corda, Warszawa 1974,
- G. Szczęsna, Gospodyni Prymasa, Kontakty nr 22 (1282), 29 maja 2005
- M. Romaniuk, Życie, twórczość i posługa Stefana Kardynała Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia, t. 1, Warszawa 1994
Zdjęcie w nagłówku: Kardynał Stefan Wyszyński przy grobie matki, czerwiec 1971
Zdjęcia pochodzą z Archiwum Parafialnego w Andrzejewie.
