201 Pułk Piechoty

Wizny Dziennik Polowy: Paproć i Pęchratka 1920

Kadr z filmu Stowarzyszenia Wizna 1939 "Paproć i Pęchratka 1920 – jak odkryliśmy bolszewicką zbrodnię..."

W 1920 r. Polacy stanęli na wysokości zadania, okazali swoją determinację i obronili ojczyznę przed bolszewickim najeźdźcą. W ostatecznym rozrachunku okazało się, że każda z wielu bitew i bojów miała też realny wpływ na bezpieczeństwo Europy. Członkowie stowarzyszenia “Wizna 1939” wyruszają na pole boju pod Paprocią i Pęchratką, gdzie heroizm ochotników z 201. Pułku Piechoty okazał się kluczowy dla zabezpieczenia wojsk operacyjnych przed wycofaniem. Jaka tragedia wydarzyła się ponad sto

201 Pułk Piechoty

Z historii 201 pułku piechoty – podsumowanie udziału w walkach odwrotowych

Generał Józef Haller na froncie. Źródło: Tygodnik Ilustrowany, nr 33, 14 sierpnia 1920r.

Odziały, którym po bitwie pod Paprocią i Pęchratką udało się wydostać z okrążenia, ominęły od północy Ostrów, posuwając się wzdłuż szosy do Wyszkowa, dotarły w rejon Dybek. W ciągu następnego dnia 201 pp nie miał kontaktu z nieprzyjacielem, czas poświęcono na porządkowanie oddziałów. Po klęsce z 4 sierpnia wśród żołnierzy dominował nastrój przygnębienia. O tym, w jakim stanie mogły być niektóre oddziały, świadczy raport bojowy 11 kompanii z dnia 6 sierpnia: z 219

201 Pułk Piechoty

Z historii 201 pułku piechoty – bitwa pod Paprocią i Pęchratką

Zmiany położenia Dywizji Ochotniczej 4 sierpnia 1920 r. Fragment: Mapa 1 Armii Nr 3 Położenie dn. 2 sierpnia. Źródło: Bitwa warszawska – Tom I. Bitwa nad Bugiem, Atlas map – Teka 1. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1935

Po walkach rejonie Jabłonki Kościelnej Dywizja Ochotnicza rozpoczęła odwrót później niż pozostałe oddziały z grupy generała Żeligowskiego. Według wydawanych przez mjr. Sieranta rozkazów oddziały miał wyruszyć spod Osowca około czwartej nad ranem 4 sierpnia i udać się w kierunku Nowego Borku, dalej przez Srebrną na Paproć Małą. Po dojściu do tej wsi ochotnicy starli się z oddziałami 33 Dywizji Strzelców. Między Srebrną a Paprocią Dużą walczyła kompania suwalska

201 Pułk Piechoty

Z historii 201 pułku piechoty – od Łap do Paproci

Zmiany położenie Dywizji Ochotniczej 2 sierpnia 1920 r. Fragment: Mapa 1 Armii Nr 3 Położenie dn. 2 sierpnia. Źródło: Bitwa warszawska - Tom I. Bitwa nad Bugiem, Atlas map - Teka 1. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1935

W czasie walk odwrotowych wzdłuż linii kolejowej oddziały ochotnicze wspierane były przez pociąg pancerny. O jego ważnej roli świadczą wspomnienia Jędrzeja Giertycha, którego oddział zaatakowany z różnych stron przez piechotę i kawalerię nieprzyjaciela, rzucił się do panicznej ucieczki. – Zostaliśmy nagle zelektryzowani przez przenikliwy gwizd. Poprzez ciemności dojrzeliśmy w stronie, skąd ten gwizd było słychać, pióropusz białej pary. Okazało się, że biegniemy w stronę toru kolejowego, który zagradza

Książki

Bój pod Paprocią i Pęchratką 4 VIII 1920 r., pod red. D. Szymanowskiego, Wołomin 2018

Bój pod Paprocią i Pęchratką

W listopadzie 2017 roku na polach Pęchratki członkowie „Stowarzyszenia Wizna 1939”, którzy prowadzili w tym rejonie badania związane z walkami 18 Dywizji Piechoty w kampanii wrześniowej, odkryli szczątki dziesięciu polskich żołnierzy z wojny 1920 roku. Wiosną bieżącego roku odbył się ich pochówek z honorami wojskowymi. O żołnierzach 201 ochotniczego pułku piechoty (w szeregach tej formacji walczyło dziesięciu odnalezionych bohaterów) zaczęto mówić na nowo, pojawiło się wiele nieznanych