Książki

Bój pod Paprocią i Pęchratką 4 VIII 1920 r., pod red. D. Szymanowskiego, Wołomin 2018

Bój pod Paprocią i Pęchratką

W listopadzie 2017 roku na polach Pęchratki członkowie „Stowarzyszenia Wizna 1939”, którzy prowadzili w tym rejonie badania związane z walkami 18 Dywizji Piechoty w kampanii wrześniowej, odkryli szczątki dziesięciu polskich żołnierzy z wojny 1920 roku. Wiosną bieżącego roku odbył się ich pochówek z honorami wojskowymi. O żołnierzach 201 ochotniczego pułku piechoty (w szeregach tej formacji walczyło dziesięciu odnalezionych bohaterów) zaczęto mówić na nowo, pojawiło się wiele nieznanych wcześniej informacji. W celu opisania i udokumentowania tych wydarzeń, członkowie „Stowarzyszenia Wizna 1939” podjęli trud wydania książki „Bój pod Paprocią i Pęchratką 4 VIII 1920 r.”. Praca ukazała się 9 listopada. Książka według zamierzeń jej redaktora Dariusza Szymanowskiego ma być także „podziękowaniem dla wszystkich, którzy w jakikolwiek sposób zaangażowali się w pomoc przy organizacji uroczystości pogrzebowej i towarzyszyli ochotnikom 1920 r. w Ich ostatniej drodze”.

Ta niewielkich rozmiarów publikacja składa się z kilku różnych pod względem formy i treści części. Odnajdziemy w niej krótką historię pułku: formowanie oddziału i udział w walkach odwrotowych w szeregach 1 Armii. Z pewnością unikatowy jest tekst wywiadu jaki w latach osiemdziesiątych przeprowadził harcmistrz Krzysztof Mika ze Stefanem Połciem uczestnikiem walk pod Paprocią i Pęchratką. Kolejna część omawianej publikacji to fragment wydanej niedawno książki Innocentego Libury „Krokiem zdobywców”. Przywołano także poległych w bitwie żołnierzy. Znana dotychczas lista została uzupełniona o nazwisko Franciszka Lecha. Umieszczono biogramy dwóch poległych bohaterów: por. Karola Wądołowskiego – dowódcy II batalionu 201 pp i Williama Beyera. O duchu bojowym Armii Ochotniczej interesujący tekst zamieścił Marcin Sochoń. Obszerny fragment omawianej publikacji stanowi relacja z prac związanych z ekshumacją żołnierzy. Szczegółowo zostały przedstawione uroczystości pożegnalne. Tekst został wzbogacony dużą ilością zdjęć i rysunkmi Piotra Karszni. Książkę sfinansowano ze środków Gminy Szumowo, przy wsparciu Gminy Andrzejewo, Fundacji „Honor, Ojczyzna” im. Majora Władysława Raginisa oraz „Stowarzyszenia Wizna 1939”.

Publikacja została zaprezentowana 9 listopada 2018 roku podczas spotkania w Gminnym Ośrodku Kultury w Szumowie. Ważnym wydarzeniem tego wieczoru było także powołanie Kapituły Medalu „Anioł Pamięci”, którego pomysłodawcą i fundatorem jest Monika Beyer, wnuczka Williama Beyera, bohaterskiego ochotnika, który poległ w walce pod Pęchratką, a którego mogiła znajduje się na cmentarzu parafialnym w Szumowie.

Okładka książki "Bój pod Paprocią i Pęchratką 4 VIII 1920 r"
Okładka książki “Bój pod Paprocią i Pęchratką 4 VIII 1920 r”
Spotkanie promujące książkę: Monika Beyer - wnuczka bohatera walk Williama, Dariusz Szymanowski - prezes Stowarzyszenia „Wizna 1939” i Jarosław Cukierman - wójt Gminy Szumowo
Spotkanie promujące książkę: Monika Beyer – wnuczka bohatera walk Williama, Dariusz Szymanowski – prezes Stowarzyszenia „Wizna 1939” i Jarosław Cukierman – wójt Gminy Szumowo

Damian Jasko

Prezes Towarzystwa Rozwoju Ziemi Andrzejewskiej. Pasjonat historii lokalnej i nie tylko.